Magic 8

ODE AAN DE AUTONOMIE

KIDD presenteert Magic 8, een documentaire over 8 leerlingen in groep 8; Tarila, Dean, Sila, Dion, Nathalie, Michelle, Rida en Dhiraj. Deze groepachters zijn de allereerste in Almere die hun volledige basisschooltijd kunst- en cultuureducatie hebben ontvangen. De film laat zien hoe kunst hun wereldbeeld bepaalt. De leerlingen staat daarmee symbool voor alle kinderen die verrijkt worden door kunst en cultuur.

De documentaire was aanvankelijk geheel artistiek uitgedacht door Sandy Pieterse als educator bij KIDD, in de vorm van een portrettenserie die weergeeft hoe deze kinderen kunst beleven. Uiteindelijk bleken deze kinderen zo autonoom, dat ze zelfs tijdens het proces invloed op de film wilden. Dit is op alle mogelijke manieren terug te zien en te horen. De film is daarmee samen met hen tot stand gekomen, zo zijn ze naast de professionele makers eigenaar van de documentaire. MAGIC8 vertelt hun verhaal, vanuit hun eigen perspectief.

Heb je een reactie op de documentaire of wil je deze graag ergens vertonen? Wij komen graag met je in contact! 

Maker Sandy Pieterse: Benieuwd naar de verborgen parels in de documentaire? De achtergronden en contextverhalen van de kinderen? Details over het maakproces met de leerlingen? Discussie over kansengelijkheid? Ik ga er graag over in gesprek of ben aanwezig voor een vertoning voor scholen, kunstenaars, politici, geïnteresseerde en iedereen die nog een beetje overtuigd moet worden van het belang van kunst voor kinderen.

Neem contact op met Sandy Pieterse

HET ONDERWIJS IN ALMERE

Magic8 is een documentaire waarin mooi zichtbaar wordt gemaakt wat het effect van structurele cultuureducatie heeft op het vormen van de autonomie van de individu. 

Almere heeft het hoogste lerarentekort van Nederland: in het primair onderwijs is dit op het moment 23,8%. Dit zorgt voor een hoge werkdruk op de scholen, met als gevolg dat regelmatig onderwijsassistenten of onbevoegde leerkrachten voor de klas staan. Naar verwachting zal het tekort in de komende beleidsperiode verder toenemen. Als snelgroeiende stad met relatief weinig theoretisch opgeleide1 inwoners en een sterk verschil in ontwikkeling per wijk, heeft Almere een van de meest multiculturele bevolkingsgroepen van Nederland. Deze diversiteit weerspiegelt zich in de leerlingpopulatie binnen de klaslokalen en is ook terug te zien in hoeverre leerlingen buiten school in aanraking komen met kunst en cultuur. Zo zijn praktisch opgeleide ouders minder geneigd om kinderen mee te nemen naar culturele uitjes, mede door de financiële en inhoudelijke drempel waar ze zich toe moeten verhouden. De school neemt de culturele opvoeding van de ouders hierin over. Ouderparticipatie, ondanks zeer gewenst, is mede hierdoor in Almere zeer laag. Het onderwijs in Almere kampt dan ook met een aanzienlijke achterstandsscore en schoolgewicht.  

Scholen vinden het belangrijk dat hun leerlingen in aanraking komen met kunst en cultuur in de eigen omgeving. Dit draagt bij aan identiteitsvorming, maar stimuleert ook respect en begrip voor de diversiteit binnen de samenleving. Daarnaast draagt cultuureducatie bij aan het ontdekken van talent, verbreedt het de wereld van de kinderen en ontwikkelt het de creativiteit van leerlingen. 

In Almere wordt er sinds 2012 structureel geïnvesteerd in cultuureducatie door middel van Cultuur met Kwaliteit Almere (CmK-Almere). Binnen deze subsidie is het KIDD-programma ontwikkeld. 

Cultuureducatie met het KIDD-programma

Alle leerlingen die te zien zijn in Magic 8 hebben 8 jaar lang cultuureducatie via het KIDD-programma genoten.

In co-creatie met onderwijs- en culturele instellingen bestaat sinds 2013 het multidisciplinaire programma ‘Kunst is Dichterbij dan je Denkt’ (KIDD), waarin kunst en cultuur in de omgeving centraal staan. Van groep 1 t/m 8 krijgen leerlingen elk jaar drie masterclasses op school en één excursie buiten de school waarbij de leerkracht de voorbereidende en afsluitende les geeft. Op deze wijze heeft elke leerling 12 cultuureducatiemomenten in het jaar, waarvan de leerkracht er zelf acht geeft. Volgens de eerste onderzoeken werden de kinderen én leerkrachten door het KIDD-programma wijzer over hun eigen omgeving.

De masterclasses en excursies bevatten taalontwikkeling, reflectie, creativiteitsontwikkeling, zijn multidisciplinair en hebben altijd kunst in Almere als uitgangspunt. Dit noemen wij ook wel de vijf pijlers van KIDD. Leerlingen die in groep 8 de school verlaten hebben zich ontplooid tot creatief vaardige en cultuurbewuste Almeerders die zichzelf autonoom kunnen verhouden tot de wereld om hen heen. 

Meer weten over het KIDD-programma

Maker aan het woord

Sandy Pieterse

Magic8 is een documentaire over 8 kinderen in groep 8, die 8 jaar kunstles op school hebben gevolgd. Op het moment dat de leerlijn Kunst is Dichterbij dan je Denkt bijna 8 jaar bestond, leek me dat een mooie aanleiding om uit te zoeken wat het effect is van kunstlessen op leerlingen. KIDD is een programma, waarbij kinderen de gehele basisschoolperiode structureel kunstlessen volgen. De eerste lichting zat inmiddels bijna in groep 8.

Na eindeloos evalueren met volwassenen en partners over het project, heb ik een plan geschreven voor een documentaire over het effect van cultuureducatie voor kinderen, om hun stem te laten horen. Dit werd Magic8.

Een documentaire waar een aantal jaar met hart en ziel aan gewerkt is. Waar ik vast dreigde te lopen in het concept, redde de leerlingen mij! Ik werkte aan een saaie, politiek correcte documentaire die zou vertellen hoe autonoom, anarchistisch, creatief en fantasierijk deze kinderen zouden zijn geworden, dankzij kunst op school.

Doordat de leerlingen zich overal mee gingen bemoeien en overal een invloed op wilden hebben, bewezen ze zelf hoe autonoom en creatief ze zijn. Het concept werd rigoureus omgegooid en ik regisseerde een documentaire over hoe 8 kinderen in groep 8, een documentaire maken over zichzelf.

De invloed van Sila, Dean, Michelle, Nathalie, Tarila, Dhiraj en Dion is overal in verwerkt, soms is het letterlijk te zien en te horen, maar er zijn ook verstopte parels, die je soms na meerdere keren kijken pas opvallen of voor altijd een geheimpje zal zijn tussen mij en de kinderen.

Als ik naar Magic8 kijk, zie ik een groep diverse kinderen die met aandacht en oog voor detail naar kunst kunnen kijken, onder woorden brengen wat ze zien, dit koppelen aan hun eigen wereldbeeld, een mening vormen (deze uitspreken en bijstellen), samenwerken, zelfverzekerd met kunst omgaan en durven te fantaseren en te associëren, de inhoudelijke leiding durven te nemen, de onderwerpen vanuit hun eigen perspectief benaderen en dit omzetten naar een creatief proces.

Ook zie ik het belang van investering in cultuur en kunst op school. De kinderen in de documentaire zijn geen kinderen die dit van huis uit mee hebben gekregen. In sommige gevallen spreken de ouders de Nederlandse taal niet, is er geen geld voor culturele activiteiten en zijn er hierdoor echt andere prioriteiten. Door in schoolverband hier kennis mee te maken, is zichtbaar dat veel kinderen in de film zich heel rijk hebben ontwikkeld op cultureel gebied. Deze 8 kinderen zijn een metafoor voor elke leerling in Nederland en wat ik de wereld met cultuuronderwijs gun.

Wat ik hiervan heb geleerd is flexibel zijn en je openstellen voor de ideeën van een ander en de kansen die het leven je geeft. Ik kan een mooie documentaire bedenken en vasthouden aan het idee, maar samen wordt het product beter!

Dank Sila, Tarila, Michelle, Nathalie, Dean, Dion en Dhiraj voor jullie mooie ideeën, input en samenwerking.

Benieuwd naar de verborgen parels in de documentaire? De achtergronden en contextverhalen van de kinderen? Details over het maakproces met de leerlingen? Discussie over kansengelijkheid? Ik ga er graag over in gesprek of ben aanwezig voor een vertoning voor scholen, kunstenaars, politici, geïnteresseerde en iedereen die nog een beetje overtuigd moet worden van het belang van kunst voor kinderen.

Groeten Sandy Pieterse

Credits

Magic8 is een film van KIDD, BonteHond en Collage-Almere
Regie en concept: 
Sandy Pieterse | Camera: Jasper van Leeningen | Geluid: Tom Polkamp | Muziek: Fons Beijer | Soundtrack 'Beginning of the end': Reinier van Harten | Muziekideeën: Tarila, Dhiraj, Rida, Nathalie en Dion | Montage: Zindzi Witte | Audio- en geluidscorrectie: Cinemeta | Productie: Sanne Priem, Joris Bastiaan | Kinderen: Dean Kühr, Dhiraj Jodha Dion Taai, Tarila Ikatuboh, Michelle Mesters, Nathalie Rindiani, Sila Kostik, Rida Ouali |

Voor reacties op en vragen over de documentaire kunt u contact met ons opnemen via: sandy@bontehond.net